Σας ενοχλεί που οι ψυχολόγοι δεν απαντάμε ευθέως;

Πολύ συχνά σε συνεδρίες ψυχοθεραπείας ή σε προσωπικές συνομιλίες και κοινωνικές εκδηλώσεις, οι ψυχολόγοι γινόμαστε δέκτες ερωτημάτων που απαιτούν μία πολύ ξεκάθαρη και απλή απάντηση. Κι όσο κι αν η έλλειψη ευθείας και ξεκάθαρης απάντησης μπορεί να εκνευρίσει τους ανθρώπους που έχουμε απέναντί μας, εντούτοις υπάρχουν λόγοι που απαντάμε με αυτόν τον τρόπο. Ή που στα μάτια των άλλων, δεν απαντάμε. Οι εξηγήσεις είναι απλές:

1. Καμία ερώτηση και καμία απάντηση δεν είναι στην πραγματικότητα απλή. Κι αυτό γιατί κανένας δεν θέτει την ερώτηση εκείνη που θα δώσει μία μονολεκτική απάντηση «ναι» ή «όχι» π.χ. στο αν θα μπορέσει να βρει το σύντροφο που θέλει, αλλά συνήθως ρωτάει τον τρόπο με τον οποίο θα γίνει πραγματικότητα αυτό. Και η βασική ερώτηση μαζί με τις απορίες που κρύβονται από κάτω, χρειάζονται πολύ χρόνο για να απαντηθούν. Πολύ χρόνο.
2. Υπάρχει μία προφανής απάντηση. Συνήθως οι άνθρωποι που θα ρωτήσουν κάτι πολύ συγκεκριμένο περιμένουν και μία συγκεκριμένη απάντηση. Μάλιστα, πολλές φορές έχουν έτοιμη την ανταπάντηση, τη διαφωνία ή την επόμενη ερώτηση. Όποτε η προφανής απάντηση, οδηγεί σε έναν φαύλο κύκλο που δεν βοηθάει κανέναν. Οπότε μην ξαφνιαστείτε αν αποφεύγουμε να απαντήσουμε.
3. Αυτός είναι ο τρόπος που οι ψυχολόγοι εκπαιδευτήκαμε. Σκοπός της ψυχοθεραπείας είναι να σας κάνει να καταλάβετε σκέψεις και πεποιθήσεις που δεν είναι προφανείς κι αυτό θα γίνει με περισσότερα ερωτήματα και προβληματισμούς, παρά με ερμηνείες και απαντήσεις. Σίγουρα δεν το κάνουμε για να βασανίσουμε τους άλλους, αν και μπορεί να ενοχλήσει δικαιολογημένα τους δικούς μας ανθρώπους σε συζητήσεις ή κοινωνικές συναναστροφές. (Τώρα που το ξανασκέφτομαι, ίσως τους βασανίζουμε και λίγο).
4. Οι ερωτήσεις αφορούν κάποιον τρίτο που δεν γνωρίζουμε. Είναι πολύ συχνό να δεχόμαστε ερωτήματα για τρίτους π.χ. για τον/τη σύντροφο κάποιου, ανθρώπους δηλαδή που δεν είναι παρόντες και δεν τους γνωρίζουμε. Οπότε ναι, δεν μπορούμε να απαντήσουμε ευθέως, αλλά θα πρέπει να κάνουμε διευκρινιστικές ερωτήσεις ή να κάνουμε πολλές και γενικές υποθέσεις. Και δεν διαφωνώ: αυτό είναι κάπως εκνευριστικό για τους άλλους. Αλλά συμβαίνει όπως και με τις «διαγνώσεις» που ζητάτε από φίλους γιατρούς για την πάθηση π.χ. της μητέρας σας. Μπορεί να σας πει κάτι με σιγουριά αν δεν κάνει πρώτα μία κλινική εξέταση από κοντά;
5. Οι ψυχολόγοι είμαστε πραγματικά εκνευριστικοί. Ας το παραδεχτούμε ειλικρινά. Πολλοί από εμάς είμαστε πραγματικά εκνευριστικοί και δεν μπορούμε να απαντήσουμε ευθέως ή απλά σε ερωτήματα που απαιτούν μιια τέτοια απάντηση. Γι’αυτό να είστε επιεικείς μαζί μας ή να μας... αποφεύγετε όταν απαιτείτε να πάρετε ΤΗΝ απάντηση που σας βασανίζει. Εξάλλου, όπως έλεγε και ο Κομφούκιος, «αυτός που ξέρει όλες τις απαντήσεις, δεν έχει ερωτηθεί όλες τις ερωτήσεις».