Κατανοήστε τα συναισθήματα των παιδιών σας

Το παιδιά σας είναι θυμωμένα, φοβισμένα, λυπημένα χαρούμενα… Ό,τι αισθάνονται σας το δείχνουν με πολλούς τρόπους: μουτρώνουν, είναι άκεφα, δεν θέλουν να μιλήσουν, κρύβονται, γελούν, δείχνουν την αγάπη τους, μας προσφέρουν μια ζεστή αγκαλιά. Σκεφτείτε ότι το κλάμα είναι η πρώτη επαφή του παιδιού με τον έξω κόσμο. Συναίσθημα ζωής. Και το κάθε συναίσθημα έχει τη δική του σημασία στη ζωή του κάθε παιδιού.

Δεν είναι πάντα εύκολο να κατανοήσετε γιατί τα παιδιά σας συμπεριφέρονται με έναν ορισμένο τρόπο, ακόμα και αν θεωρείτε ότι καταλαβαίνετε τις αντιδράσεις τους. Παρατηρείστε τα λοιπόν όταν παίζουν μόνα τους, όταν παίζουν με άλλα παιδιά, όταν κινούνται αυθόρμητα, όταν ζητούν κάτι. Να γνωρίζετε ότι μιμούνται συμπεριφορές. Χρησιμοποιώντας για παράδειγμα, όμορφες λέξεις στην ομιλία σας, τότε και τα παιδιά σας θα μάθουν να τις χρησιμοποιούν (Παρασκευόπουλος, 1985˙ Talaris Institute,2014).

Μία πρόταση είναι να φτιάξετε έναν πίνακα για κάθε μία μέρα της εβδομάδας, όπως αυτόν που φαίνεται πιο πάνω. Υπάρχουν τέσσερα συναισθήματα: του φόβου, της λύπης, του θυμού, της χαράς. Στο τέλος της ημέρας, ή όποτε εσείς κρίνετε αναγκαίο και πάντοτε με ήρεμο τόνο, ρωτήστε το παιδί σας πώς αισθάνθηκε ή αισθάνεται. Μπορεί να σας πει ένα, δύο, τρία ή τέσσερα συναισθήματα. Το σημαντικό είναι να καταγράψετε γιατί το παιδί σας αισθάνεται όπως αισθάνεται (το λόγο ή τους λόγους). Μπορείτε επίσης να τροποποιήσετε όπως εσείς νομίζετε τον πίνακα, π.χ. αν το παιδί είναι πολύ χαρούμενο, σημειώστε πολλά (√), ή προσθέστε τη ζήλεια, την ευτυχία κ.λπ.. Με την έκφραση των συναισθημάτων τους τα παιδιά ζητούν να τα προσέξετε, να τα ακούσετε, να μάθετε, να συμμετέχετε στη δική τους έκφραση ζωής.

Όσες δυσκολίες και αν αντιμετωπίζετε ως ενήλικοι στην καθημερινότητά σας, η κατανόηση των συναισθημάτων των παιδιών σας, θα τα οδηγήσει στο να τα εξισορροπήσουν και να αισθάνονται καλά. Τα παιδιά μεγαλώνοντας αρχίζουν να αντιλαμβάνονται ότι το να ζουν με τα συναισθήματα, να αναπτύσσουν ικανότητες διαχείρισής τους, αλλά και να κατανοούν τον τρόπο που αισθάνεται ο άλλος, δηλαδή το «να μπω στη θέση του», θα τα κάνει ολοκληρωμένους ανθρώπους. Στη διαδικασία αυτή η συμβολή και βοήθεια των γονέων, είναι καθοριστικής σημασίας.

Σημείωση: Ο πίνακας αυτός χρησιμοποιήθηκε σε τάξη νηπιαγωγείου, για την καλύτερη κατανόηση των αντιδράσεων των παιδιών.