AIDS: οι ψυχολογικές επιπτώσεις της νόσου

Κατηγορία Άρθρου

Σχέσεις

Ψυχική Υγεία

Προτού υπάρξουν αποτελεσματικές φαρμακευτικές αγωγές με τη χρήση αντιρετροϊκών φαρμάκων, οι άνθρωποι που νοσούσαν από AIDS ή ήταν φορείς του ιού HIV θεωρούνταν «ετοιμοθάνατοι» από τους ίδιους και το περιβάλλον τους. Ακόμα κι οι ίδιοι είχαν χαμηλές προσδοκίες και αρκούνταν στη σκέψη «είμαι τυχερός που είμαι ακόμα ζωντανός». Πλέον οι ασθενείς και οι φορείς ζητούν περισσότερα. Θέλουν ουσιαστικές ανθρώπινες σχέσεις και μια αξιοπρεπή και «φυσιολογική» ζωή, που περιλαμβάνει εργασία, ψυχαγωγία, σχέσεις, σεξ, καλή ποιότητα ζωής δηλαδή. Οι νέες ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις μπορούν να τους βοηθήσουν ουσιαστικά.

Το στίγμα του AIDS

Ο ιός HIV εξακολουθεί να είναι θανατηφόρος και η νόσος του AIDS μια χρόνια ασθένεια με όλο το συναισθηματικό και ψυχολογικό αντίκτυπο που αυτό συνεπάγεται. Οι άνθρωποι που νόσησαν από την δεκαετία του ογδόντα κι έπειτα έζησαν όχι μόνο τις συνέπειες του AIDS στο σώμα τους, αλλά και τις ψυχολογικές συνέπειες μια κοινωνίας που τους απομόνωσε, τους απέρριψε και τους στιγμάτισε. Πριν 30 χρόνια την κοινωνική απόρριψη έζησαν οι ομοφυλόφιλοι σε κάθε γωνιά του πλανήτη, ενώ πρόσφατο είναι και το παράδειγμα με τις ιερόδουλες που διαπομπεύτηκαν από τα ελληνικά ΜΜΕ και την πολιτεία. Ο κοινωνικός ρατσισμός προς τους οροθετικούς στάθηκε εμπόδιο σε κάθε πλευρά της ζωής τους. Από την εργασία μέχρι τις διαπροσωπικές σχέσεις, ο ιός HIV τους στιγμάτισε και τους εμπόδισε ακόμα και να αναζητήσουν ψυχολογική υποστήριξη.

AIDS και ψυχική υγεία

Οι άνθρωποι που νόσησαν από τον ιό έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν κάποια ψυχική διαταραχή, όπως κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές, μετατραυματικό στρες και αυτοκτονική συμπεριφορά. Σημαντικός παράγοντας είναι και οι παρενέργειες των αντιρετροϊκών φαρμάκων στο κεντρικό νευρικό σύστημα και στον εγκέφαλο, με ενδείξεις στην διάθεση, στις γνωστικές λειτουργίες, ακόμα και με ανοϊκά συμπτώματα. Η παρουσία κατάθλιψης σε οροθετικούς ασθενείς επιδεινώνει και τη σωματική κατάσταση αυτών, ενώ και οι ίδιοι λόγω της απόγνωσης που αισθάνονται δε συμμορφώνονται στην φαρμακευτική αγωγή. Συχνοί είναι οι αυτοκτονικοί ιδεασμοί και οι αυτοτραυματισμοί. Ακόμα κι αν δεν υπάρχει κάποια διαταραχή, οι οροθετικοί ασθενείς επιβαρύνονται με δυσκολία στη συγκέντρωση, ευερεθιστότητα, έλλειψη ενέργειας και νευρικότητα.

Η θετική επίδραση της ψυχοθεραπείας

Η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει σημαντικά τους οροθετικούς ασθενείς στην μακροπρόθεσμη υγεία και την ευημερία τους, ιδιαίτερα να διαχειρίζονται καλά την κατάστασή τους και να συμμορφώνονται με τη θεραπεία τους. Όσοι λαμβάνουν ψυχολογική υποστήριξη ακολουθούν σωστά τη φαρμακευτική τους αγωγή και δεν κάνουν μη ασφαλές σεξ. Η ψυχολογική βοήθεια που μπορεί ένας οροθετικός ασθενής να λάβει αφορά τρεις πολύ σημαντικές παραμέτρους: την αντιμετώπιση του πένθους μετά την ανακάλυψη ότι είναι θετικός στον HIV, την αποκάλυψη της σεξουαλικής του ζωής και την πιθανότητα ενός επικείμενου θανάτου. Οι τρεις αυτοί παράγοντες μπορεί να επιφέρουν συνέπειες όπως: